Hengelo

De standpunten van de SP bij het Meerjarenbeleidsplan 2002-2006.

Het inmiddels demissionaire kabinet heeft de discussie over waarden en normen op de agenda gezet. De SP is het daarmee eens. Wij storen ons al heel lang aan degenen die ons wijs willen maken dat waarden en normen ouderwets zijn en dat slogans als "lekker jezelf zijn", "alles moet kunnen" en "dat maak ik zelf wel uit" van deze tijd zijn.

De extreem liberale ideeën, die van de mens zonder geschiedenis en zonder toekomst, de mens van het hier en nu, de mens die het allemaal zelf en alleen wel kan, de mens die slechts zijn vrijheden kent en niet zijn verantwoordelijkheden, de mens die zijn eigen belang centraal stelt en die geen oog heeft voor het algemeen belang, die ideeën hebben veel te lang en veel te veel invloed gehad op het overheidsbeleid ook in Nederland. Minder overheid, meer markt, privatisering en marktwerking, schaalvergroting en efficiency, tweedeling en verwaarlozing van de publieke sector, minimalisering van de taak en de functie van de overheid: het zijn allemaal voorbeelden van de vertaling van dat liberale mensbeeld in politieke termen.

Door haar beleid en haar regels heeft de overheid invloed op de normen en waarden. Veranderingen in het beleid hebben gevolgen voor de samenleving en de betekenis die waarden en normen voor de mensen hebben. Er gaat dus wel degelijk invloed uit van het overheidsbeleid op het denken van mensen en er zit dus verband tussen de publieke moraal en de wijze waarop mensen hun individuele waarden en normen inhoud geven.

In die kontekst moet ook het “mestincident” - waar niemand het hier meer over wil hebben - geplaatst worden. Op uitnodiging van de heer Kamp doen we dat toch. De wijze waarop de overheid omgaat met waarden en normen en de wijze waarop zij zichzelf aan regels houdt, dient als voorbeeld voor allen. Immers, als de overheid de regels aan zijn laars lapt, wat denkt u dan dat de reactie van de individuele burger zal zijn? Wij komen daarom terug op het voorstel dat wij eerder in de commissie deden om als gebaar naar de samenleving vanwege dit incident € 1000,- te schenken aan Milieudefensie.

Verkiezingen
Het demissionaire kabinet heeft zelf weinig van de waarden en normen terechtgebracht. Daarom gaan we op 22 januari 2003 opnieuw naar de stembus om een Tweede Kamer te kiezen. In de begroting van de gemeente wordt er vanuit gegaan dat verkiezingen met een normale cyclus van “eens per vier jaar” plaatsvinden. Als dat niet gebeurt betekent dat een behoorlijke kostenpost voor de gemeenten, omdat de kosten niet op het Rijk verhaald kunnen worden. Wij schatten in, dat de kosten voor de verkiezingen van januari aanstaande al snel zo’n € 125.000,- bedragen en dat alleen al voor Hengelo! Daar waar het kabinet zijn termijn niet uitzit, zou het Rijk toch in ieder geval de kosten van nieuwe verkiezingen op zich moeten nemen en niet de gemeenten moeten laten opdraaien voor het feit dat zij er een zooitje van maken.

Aanplakborden
Ten tijde van de verkiezingen worden er op verschillende plaatsen in Hengelo aanplakborden geplaatst waarop politieke partijen hun affiches kunnen plakken. Wij vinden dat de gemeente zijn wettelijke verplichting in deze dient na te komen en er voor moet zorgen dat er permanente plakzuilen komen waar iedereen die iets bekend wil maken ook buiten verkiezingstijd zijn niet commerciële boodschap kan aanplakken.

Geheimhouding
Het openbaar bestuur dient openbaar te zijn en derhalve dient buitengewoon terughoudend te worden omgegaan met het oplegen van geheimhouding en het vergaderen in beslotenheid. Raadsleden zijn in de eerste plaats volksvertegenwoordigers en dat verdraagt zich niet met beslotenheid. Ook informele overleggen zijn ons inziens in principe openbaar tenzij één van de hoogst uitzonderlijke uitzonderingsgronden aan de orde is.

Bezoek euro-parlementariërs
In april van dit jaar was de gemeente Hengelo uitverkoren om in Overijssel gastheer te zijn van een bezoek van een zevental Nederlandse Euro-parlementariërs. Het moet ons hier van het hart, dat wij het gastheerschap van de gemeente Hengelo als een buitengewoon beschamende vertoning hebben ervaren. Niet alleen was er vanuit de gemeente vrijwel geen publiciteit aan dit bezoek besteed, er was ook geen blijk van belangstelling en onze collega-volksvertegenwoordigers werden weggestopt in het Bedrijfsrestaurant. Kortom een beschamende vertoning die niet voor herhaling vatbaar is.

Behandeling Meerjarenbeleidsplan
Op veel punten uit het Meerjarenbeleidsplan moeten we de nadere voorstellen en keuzes van het college nog afwachten. Hoewel er voor bijna € 2 miljoen euro aan nieuw beleid wordt gekocht, blijft toch het gevoel dat in april 2003 het échte Meerjarenbeleidsplan wordt behandeld. De nieuwbouw van het Buurtcentrum in de Sterrentuin, de professionalisering van het peuterspeelzaalwerk en het vormgeven van het fietsbeleid staan in ieder geval al hoog op onze lijst. Op een aantal punten uit het beleidsplan zullen wij nu nader ingaan.

Exploitatietekort schouwburg
In de afgelopen raadsvergadering hebben wij al aangegeven dat het financieren van het exploitatietekort van de Schouwburg op onze instemming kan rekenen. Om de Schouwburg een enigszins stabiel financieel vooruitzicht te bieden moeten zij een sluitende begroting hebben. Dat werd nu gerealiseerd. Daarop willen we wel aanvullen dat wij het belangrijk vinden dat de Schouwburg onderdak blijft bieden aan Hengelose culturele verenigingen en instellingen. Ook de zogenaamde € 5,- voorstellingen zijn een goed voorbeeld van het laagdrempelig houden van de schouwburg als culturele voorziening.

Leefbaarheid buurten en wijken
Er wordt ook wat geld uitgetrokken voor het groenbeleid. Uit enquetes en onderzoek blijkt telkens weer dat het onderhoud van de woonomgeving door mensen als één van de belangrijkste zaken wordt ervaren wat betreft de leefbaarheid van de woonomgeving. Minstens zo belangrijk is ons inziens het op peil houden van een fatsoenlijk voorzieningenniveau in de buurten en wijken. Dat betekent dat er een voldoende aanbod van scholen, banken, winkels, huisartsen en culturele instellingen aanwezig moet zijn.

Het Regionaal Indicatieorgaan (RIO)
Op het gebied van de centrale indicatiestelling heeft het rijk de gemeenten verplicht Regionale Indicatie-Organen in stand te houden. Deze RIO’s functioneren nu zo’n vijf jaar en de ervaring heeft geleerd dat het RIO van Midden Twente niet het meest swingende is. De vrees dat in de zorg meer geld in de bureaucratie rond de zorg gaat zitten dan in het leveren van de zorg zelf, is hier bewaarheid geworden. De deelnemende gemeenten pompen steeds meer geld in dit RIO. In dit meerjaren-beleidsplan wordt zonder meer € 195.000,- voor het RIO uitgetrokken. De wethouder heeft in de commissie verklaard dat het voor een groot gedeelte om structurele formatie-uitbreiding gaat. Wij willen dit geen en autonome ontwikkeling noemen, want er is wel degelijk keuzevrijheid voor de gemeente. Onze keuze zou zijn te stoppen met het verder bureaucratiseren van de zorg en ervoor zorgen dat het geld met name gaat naar het verlenen van de zorg. De robustisering van de RIO’s leidt ons inziens tot een nog verdere bureaucratisering van de zorg en niet tot het verbeteren van de zorgverlening en dat wijzen wij af.

Jeugdgezondheidszorg
Ook voor de Jeugdgezondheidszorg geldt dat de gemeente per 1 januari 2003 de regierol krijgt toebedeeld. Omdat het Rijk echter nog geen uitspraak heeft gedaan omtrent het basispakket, dreigt in 2003 op dit terrein weinig in gang te worden gezet. Een gemiste kans vinden wij. De regierol voor de jeugdgezondheidszorg stelt de gemeente immers in staat om ook op het terrein van het jeugdbeleid integraal aan de slag te gaan . De Leerplichtwet, het gemeentelijke onderwijsachterstanden-beleid, de schuldhulpverlening onder jongeren en het armoede onder kinderen zijn voorbeelden van aanverwante onderwerpen. Voorkomen is beter dan genezen en dat geldt zeker voor de jeugd. Ondanks het gemis aan duidelijkheid uit Den Haag moet op dit terrein volgend jaar het integrale beleid in gang worden gezet.

Zo zal er in de preventieve sfeer eindelijk eens iets moeten worden gedaan aan de zorgwekkende situatie dat steeds meer jongeren op steeds jongere leeftijd steeds hogere schulden hebben. Meest aanwijsbare oorzaak daarvan lijkt de mobiele telefonie te zijn. De motie die door Burgerbelangen waarin banken op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid worden gewezen zullen wij steunen, maar wij vernemen graag van het college welke initiatieven we nog meer kunnen verwachten.

Integratie
De integratie van de burgers in onze stad heeft voor ons de hoogste prioriteit. Wij maken ons grote zorgen over de groeiende verschillen tussen arm en rijk en tussen mensen met verschillende culturele achtergronden. Hoewel veel van het landelijke beleid afhangt kunnen wij ook op plaatselijk niveau actief aan integratie werken. Wij vinden dat er in de nieuwe plannen onvoldoende sociale woningbouw gerealiseerd wordt. Mede daardoor kan immers een actief spreidingsbeleid worden bereikt. De gemeente kan dit in een convenant met de woningstichtingen opnemen.

Daarnaast dient het ontstaan van zwarte scholen tegen te gaan te worden en permanent aan de orde te zijn in het overleg met de schoolbesturen c.q. schooldirecties. Wij zouden ons kunnen voorstellen dat indien een school een te hoog percentage leerlingen van allochtone afkomst dreigt te krijgen de gelegenheid wordt geboden deze kinderen naar andere scholen in de stad te laten gaan. Het eventuele vervoer zou dan door de gemeente betaald moeten worden.

Onderhoud schoolpleinen
De gemeente is verantwoordelijk voor het openbaar onderwijs. Deze schoolpleinen worden na schooltijd gebruikt als openbare ruimte die voor één ieder toegankelijk is. Dit betekent dat speeltoestellen en zandbakken ook na schooltijd worden gebruikt. Deelt het college de opvatting van de SP dat het dan ook in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van de gemeente is om de schoolpleinen en hun inventaris te onderhouden en niet een taak van de ouders?

Breedtesport
Het heeft ons verbaasd dat aan de schoolatletiekwedstrijden zoals die in het FBK stadion zijn gehouden, maar één Hengelose school heeft deelgenomen. Over positieve invloed van de beoefening van sport voor individu en samenleving wordt door iedereen hoog opgegeven. Waarom doen er dan niet meer scholen mee aan dit soort wedstrijden en wordt dit vanuit de gemeente in het kader van het breedtesportprogramma niet méér gestimuleerd?

Ontwikkelingen Middengebied
Ten aanzien de ontwikkelingen in het Middengebied vinden wij dat dit gebied maximaal groen moet blijven. Wij willen daarom dan ook geen nieuwe ontsluiting tussen Enschede en Hengelo, want dat leidt op termijn tot een onaanvaardbare aanslag op Twekkelo en vervolgens op de rest van het Middengebied .

Veiligheid
Op het gebied van de veiligheid willen wij het college herinneren aan een door ons 1,5 jaar geleden ingediende motie die is aangehouden in afwachting van de door het college op te stellen vuurwerknotitie. Hoe staat het daarmee?

Personeelsbeleid
Omdat als gevolg van wetswijzigingen de raad volgend jaar niets meer te zeggen heeft over het personeelsbeleid willen we nog wel kwijt, dat we het afgelopen jaar grote moeite hebben gehad met de vergoedingen die personeel van buiten (externen) ontving om bepaalde klussen te klaren. We hebben het dan over enkele projectleiders, zoals die voor Hart voor Zuid, maar ook over de projectleider die aan Enschede cadeau werd gedaan voor het helpen bij de wederopbouw na de Vuurwerkramp. Qua salaris kan het niet zo zijn dat externen zo veel ontvangen, alleen omdat ze dat op de markt kunnen vragen. Er is ook nog zoiets als “wat wij willen betalen”. De SP wil in ieder geval niet de exhorbitante bedragen die nu worden betaald. Overigens willen wij op dit punt ook nog eens vragen naar het overzicht van de kosten van inhuur van personeel, zoals dat aan de raad was toegezegd.

WIW
In dit verband willen wij ook de aandacht vragen voor de mensen die nu in het kader van de WIW aan het werk zijn. Onder het gesternte van dit kabinet is de toekomst van het aantal WIW banen ongewis. Dat betekent op dit moment dat organisaties die over WIW-ers beschikken hen nu helemaal geen vaste, reguliere aanaanbieden, omdat ze bang zijn daarna geen WIW-er meer terug te krijgen. Ook zijn er organisaties die volledig op WIW-ers drijven en daarvan kun je stellen dat deze mensen geen “toegevoegd werk” meer verrichten, maar normaal regulier werk. De mensen die naar behoren regulier werk verrichten dienen daar ook naar betaald te krijgen en niet jarenlang in een financieel uitzichtloze WIW baan opgesloten te zitten. En ik hoor het college al denken “ voor wat de SP wil is geen geld”. Ja, dat klopt, maar daar waar het Hengelose college zo nadrukkelijk het voortouw neemt in de discussie over de toekomst van de WIW, moet zij toch ook constateren dat door WIW-ers met name in de publieke sector veel regulier werk wordt verricht. Dan kan het toch niet anders dan dat dat ook als zodanig wordt gewaardeerd. Dáár zouden we ons als gemeente Hengelo in Den Haag voor hard moeten maken. Daarom moet er vanuit de gemeente Hengelo actieve steun komen voor de landelijke actie van 10 december aanstaande in Den Haag.

Werkgelegenheid bij Akzo
De ondernemingsraad van Akzo heeft een half jaar geleden een plan gemaakt, dat ook door de SP werd ondersteund en dat nu opnieuw in discussie is gebracht. Di plan houdt in het opzetten van een nieuw productieproces waarbij chloorproductie en chloorverwerking in één hand gaan. Daarmee zou een einde komen aan de chloortransporten. Wij vragen van het college krachtdadige ondersteuning van dit alternatieve plan en dus voor het behoud van werkgelegenheid in Hengelo. Wij zullen zo nodig de raad in een motie vragen hier een uitspraak over te doen.

Gemeentelijke belastingen
Veel discussie is er in gemeenteland over de afschaffing van de OZB. Laten wij duidelijk zijn: als SP zijn we voorstander van het naar inkomen heffen van belastingen. De beste garantie daarvoor biedt het onderbrengen van de gemeentelijke belastingen in een premie die via de Rijksbelastingen wordt geheven. Dat geldt niet alleen voor de OZB, maar ook voor de afvalstoffen- en rioolheffing. Deze zien wij als publieke diensten waarvoor niet “het voor wat hoort wat” principe zou moeten gelden. In dit verband zijn wij nog wel benieuwd naar het volgende: de wethouder van Milieu heeft in de commissie gezegd dat hij zeer binnenkort met een voorstel zou komen op het gebied van gedifferentieerde tarieven voor de afvalverwerking, waarbij de sterkste schouders de zwaarste lasten zouden gaan dragen. Misschien kan de wethouder die plannen alvast toelichten?

Geldleningen
De gemeente leent op verschillende manieren geld uit. De condities waaronder dat gebeurt zijn vastgesteld in het Treasury- statuut. Daar staat ook in dat de gemeente geld kan lenen ten behoeve van de “publieke zaak”. Gespecificeerd wordt, dat geld geleend kan worden aan woningbouwverenigingen en -stichtingen. Wanneer dit geld wordt ingezet voor de bouw van sociale woningbouw dan is daar volgens ons een uitstekende publieke zaak mee gediend. Maar wanneer tegen dezelfde gunstige condities geld wordt geleend aan deze instellingen om daarmee in de particuliere sector huizen te bouwen, vragen wij ons af of daarvoor geld beschikbaar moet worden gesteld.

Fietsbeleid
Uit een brief van de Fietsersbond blijkt, dat de uitvoering van de plannen om knelpunten voor de fietsers op te lossen nu opnieuw op de lange baan geschoven worden, ondanks een door de raad aangenomen motie op dit punt. Er moet nu echt op korte termijn worden begonnen met het wegwerken van de ergste achterstanden, in het bijzonder met de modernisering van de verkeerslichten.

Uit de Fietsbalans blijkt dat de Hengelose fietser ontevreden is over de stallingmogelijkheden in de binnenstad. Door het opheffen van de bewaakte stalling gaat de kwaliteit van de stallingvoorzieningen achteruit. Onze stelling is dat zo snel mogelijk een bewaakte fietsenstalling moet terugkomen in het centrum. Deze wens wil ik graag kracht bij zetten door het overhandigen van de eerste 948 handtekeningen die afgelopen zaterdag bij de alternatieve bewaakte fietsenstalling zijn ingezameld.