Hengelo

Op 1 juni heeft de gemeenteraad een nieuwe stap gezet naar een andere manier van afval inzamelen in Hengelo, waarbij de kosten voor de inwoners niet meer volgens vast tarief worden berekend. Dit systeem, Diftar geheten zal volgend jaar ingaan. Over het hoe en waarom een gesprek met SP raadslid Vincent Mulder.

Wat zijn volgens jullie de voordelen van dit zogenaamde Diftar systeem?
Wel, om te beginnen eerst maar even de onrechtvaardigheid van het huidige systeem van afvalinzameling. Nu nog betaalt elk huishouden een zelfde bedrag van ongeveer 275 euro per jaar, ongeacht hoeveel afval men aanbiedt. De SP heeft sinds jaar en dag gepleit voor een lager tarief voor éénpersoonshuishoudens. Daar was tot nu toe nooit een meerderheid voor. Dat zou veel meer recht doen aan de kleinste huishoudens omdat die ook minder afval aan de straat zetten. Met het nieuwe systeem gaan we die kant nu gelukkig wel op. Zet je meer afval aan de straat dan betaal je meer. Lever je minder afval dan betaal je minder.

Dat is mooi, maar dan zou je toch gewoon met twee tarieven kunnen werken, één voor meerpersoonshuishoudens en één voor éénpersoonshuishoudens?
Dat is waar, maar dan zou je niet bereiken dat mensen gaan proberen minder afval aan te bieden. Door te betalen op basis van de hoeveelheid afval die men aanbiedt stimuleer je de mensen om minder afval aan te bieden.

Maar hoe kun je nu minder afval aanbieden? Je gaat toch niet in eens minder afval overhouden?
Ja, dat kan wel degelijk door namelijk afval goed te scheiden. Oud papier, ijzer, glas, kleding kan al langer apart en gratis worden ingeleverd. Doe je die niet meer in je eigen Otto dan bespaar je dus. Daar is sinds vorig jaar het plastic apart inzamelen bijgekomen, wat een groot succes blijkt. Het is een zichtbaar groot verschil, zonder plastic is De Otto veel minder snel vol. En dus duurt het langer voor je die aan hoeft te bieden voor de vuilnisophaaldienst. Naast de eerlijker verdeling heeft dit ook milieuvoordelen tot gevolg. Papier, plastic, glas, kleding en andere materialen belanden dan grotendeels niet meer in de bulk afval waarvoor de gemeenschap de hoogste prijs moet betalen en die niet anders gebruikt kan worden dan voor verbranding.

Maar OK, moet ik nu straks in 2012 als het Diftar systeem ingaat meer of minder gaan betalen dan dit jaar?
Dat hangt er dus van af. Als je zorgt dat je minder vaak de Otto aanbiedt, of minder vaak de ondergrondse container vult, dan ben je waarschijnlijk goedkoper uit.

‘Waarschijnlijk’?
Hele grote huishoudens van meer dan 4 personen zullen doordat ze samen meer afval aanbieden mogelijk toch meer gaan betalen. Maar vergeet niet dat die huishoudens in het oude systeem erg bevoordeeld zijn, omdat ze evenveel betaalden als alleenstaanden.

Maar stel dat ik de container niet elke week aan de straat hoef te zetten wat betaal ik dan?
Wat ieder huishouden in ieder geval betaalt - ongeacht hoe vaak de Otto aan de straat staat - is het vaste tarief van ongeveer 193 euro. Dan betaal je daarnaast voor de lediging van een grote grijze Otto 5 euro en een kleinere 2,90 euro. Omgerekend is dat 1 euro per 48 liter. Voor de groene bak betaal je minder, 3, 20 euro voor een grote en 1,85 euro voor een kleine. Dat is 1 euro per 75 liter volume. Zet ik iedere vier weken een kleine grijze en iedere vier weken een kleine groene bak aan de straat dan betaal ik in 2012 in totaal 254,75 euro. Dat is een besparing van 18,85 euro. Voor mensen die hun afval storten in een ondergrondse container wordt er voor een volle stort van 80 liter 1,25 euro gerekend. Dat is een euro voor 64 liter. Doe je dat elke vijf dagen dan betaal je 266 euro. Dat is 7 euro minder dan dit jaar.

Nu lijkt het me wel een gok, waarbij de gemeente misschien wel als winnaar uit de bus komt. Wordt er minder gescheiden ingezameld, dan betalen de inwoners met elkaar meer en dan wordt de gemeente er financieel beter van.
Ja, dat zou dan een melkkoetje voor de gemeente zijn. Mijn fractie heeft gesteld als na het eerste jaar blijkt dat de gemeente meer afvalinkomsten krijgt met dit systeem dan moet ze dat teruggeven aan alle huishoudens. En dat voorstel is aangenomen. Bovendien kun je na een jaar een goed beeld krijgen hoe je de tarieven beter op elkaar kunt afstemmen. Nu al kun je zeggen dat de tarieven voor het tweede en derde jaar na invoering beter afgestemd zullen kunnen worden, zodat beter scheiden van afval beter beloond wordt.

Kan allemaal zo zijn, maar er is toch gebleken via een internetpanel van Pro Hengelo dat de mensen dit systeem helemaal niet willen..…
Nou, dat wil ik wel even uitleggen. Er is door Pro Hengelo een internetpeiling gehouden, waarbij men vroeg “Als U iedere week een grote grijze of een groene container aan de weg zet, dan kost u dat 398,20 euro met Diftar, dat is 125 euro meer dan u nu betaalt.
Zegt u het maar, kiest u voor Diftar of niet?” 90 % stemde daar tegen.
Als ze eerlijk waren geweest hadden ze een tweede vraag moeten stellen, wat ze niet deden.
Want Pro Hengelo diende zelf een voorstel in waarbij ze het variabele tarief en vaste tarief allebei anders voorstelden. Dan hadden ze simpelweg ook via dat panel moeten vragen:
Als U iedere week een grote grijze of een groene container aan de weg zet, dan kost u dat 398,20 euro met het collegevoorstel, en met het voorstel van Pro Hengelo 102 euro meer, namelijk 500,20 euro. Zegt u het maar kiest u voor het collegevoorstel, of voor het voorstel van ProHengelo. Geheid dat meer dan 90 % niet voor het Pro Hengelo voorstel had gestemd.
Het gaat er natuurlijk om dat iedereen minder kan gaan betalen, door meer afval te scheiden. en minder vaak afval aan de straat te hoeven zetten.

Is er dan geen enkel bezwaar aan het invoeren van dit systeem?
Wat natuurlijk blijft is dat het eerste jaar van Diftar moet blijken hoe de mensen reageren op de stimulans om afval beter te scheiden. Dat het voor de één gunstiger en voor de ander minder gunstig uitpakt mag duidelijk zijn. Wat we moeten voorkomen is dat er meer zwerfvuil en dumping van afval voor gaat komen. Daar worden twee medewerkers extra voor ingezet. Verder blijft de grote opgave om te voorkomen dat mensen met ‘gezond’ opruimgedrag, die gewend zijn elke dag hun zakje in de ondergrondse container te gooien de dupe worden van de invoering van dit systeem. Ook moet er rekening worden gehouden met mensen die kleinbehuisd zijn en geen bewaarplek hebben voor een flinke vuilniszak. Dit betekent maatwerk, Daar heeft de SP zich voor hard gemaakt en dat zal worden toegepast. Van veel ouderen en mensen slecht ter been mogen we niet vergen dat ze met een flinke vuilniszak naar de ondergrondse container moeten.

Mooi gezegd, maar hoe voorkom je dat?
Door de registratie van het aantal keren dat men het afval aanlevert komen vanaf het begin al de mensen in beeld die heel vaak afval brengen. Dan kan bij navraag gekeken worden of die mensen in staat zijn om hun afval minder vaak in grotere porties te brengen of niet. In dat laatste geval zullen ze een lager tarief per afvalzak moeten krijgen.