Hengelo

Verklaring van de SP over asbest voor de gemeente Hof van Twente.

Geacht College en Raad,

De SP heeft zich vanaf midden jaren zeventig erg druk gemaakt om de asbestproblematiek bij Eternit en omgeving. Keer op keer werden we geconfronteerd met vijandigheid van de kant van Eternit, en onbegrip, minachting en afwijzing bij de gemeentebesturen. Ook bij veel inwoners en werknemers bij Eternit konden onze bezorgdheid en waarschuwingen voor de gevaren van asbest niet op ondersteuning rekenen. Al deze mensen, met inbegrip van de directie van Eternit wisten zich wél door de houding van de gemeentebesturen gesteund in hun bagatelliseren en ontkennen van de gevaren van asbest.

In het afgelopen jaar heeft hierin een belangrijke verandering plaatsgevonden. En hoezeer wij ook betreuren dat dit keer bewoners van de nieuwe wijk Hoogenkamp nieuwe onnodige slachtoffers van asbest zijn geworden, wij zijn blij met de verandering in het denken over asbest die naar aanleiding van dit schandaal in gang gezet is. Maar wij vinden wel dat de discussie naar aanleiding van het rapport van de commissie Biesheuvel nú moet leiden tot een rigoureuze verandering van aanpak van de asbestproblematiek.
Eerst vinden we dat de conclusies van de commissie door de raad zullen moeten worden overgenomen. Dat is namelijk de enige manier om tot een begin van nieuwe aanpak te komen. We vragen dit dan ook met name van die raadsleden en wethouders hier die toen verantwoordelijk bestuurders waren. Als zij namelijk die conclusies niet onderschrijven dan ondermijnen ze daarmee de noodzakelijk ‘bestuurlijke cultuuromslag’ die de commissie terecht bepleit en die nodig is om ambtenaren en bevolking te leiden naar een grondige saneringsaanpak van asbest. In het geval ze weigeren de conclusies van Biesheuvel te onderschrijven of de bevindingen in het rapport niet onderschrijven eisen wij hun aftreden als raadsleden.

De commissie heeft op de vraag naar de omvang van de asbestproblematiek geen goed antwoord kunnen geven. Wel gaf de voorzitter van de commissie aan dat van een rampgebied sprake is gelet het onbekend groot aantal slachtoffers en de verspreiding van kankerverwekkend asbest in Goor en omgeving.

Wij vinden dat bij een dergelijke ramp nu onmiddellijk een rampbestrijdingsaanpak moet worden gestart:

1. Een onmiddellijke start van grondige inventarisatie naar asbestvervuilingen in de bodem in en rond Goor.
2. Onmiddellijke sanering van alle plaatsen waar asbest wordt gevonden. De Hoogenkamp toont aan dat ongecontroleerde grondwerken asbestvervuiling over een nog groter gebied verspreiden, waarmee de ramp vergroot wordt. Overigens vinden wij dat alle bewoners van de Hoogenkamp moet worden aangeboden om alle grond om hun huizen, ook al is er nog geen asbest in gevonden, af te graven en te vervangen door 100 % schone grond. Die mensen mogen niet in onzekerheid blijven.
3. Een gemeentebreed pleidooi in Den Haag om bij het Rijk geld te krijgen voor deze rampbestrijding. We moeten er niet aan denken dat nu het vervolg is dat iedereen weer op iedereen gaat zitten wachten totdat er geld is. Wij vinden dat onmiddellijk met sanering moet worden begonnen en dat de rekeningen naar het ministerie van VROM gestuurd moeten worden. De problemen van Asbest in Goor zijn van de orde van grootte van andere nationale rampen waarbij het Rijk ook betaalde.
4. Een inventarisatie van alle asbestslachtoffers uit verleden en heden door middel van samenwerking met huisartsen, GGD en gezondheidsdeskundigen. Ook bij deze ramp is het belangrijk te weten hoeveel mensenlevens geëist zijn en mogelijk nog geëist worden met als doel om de slachtoffers zoveel mogelijk te kunnen helpen.
5. Erkenning van de slachtoffers. Dit is ons inziens de belangrijkste omslag die in de gemeente moet plaatsvinden. Er zou op zijn minst een plek op het gemeentehuis ingericht moeten worden waar slachtoffers en familie van slachtoffers terechtkunnen voor informatie over de mogelijkheid tot slachtoffervergoeding. De gemeente zou deze mensen ook juridisch bij kunnen staan. Tot nu toe hebben de slachtoffers in het korte leven dat hun nog restte zich in een weinig begripvolle omgeving bevonden. De gemeente kan dit openbreken door het geven van een plaats waar slachtoffers met begrip en bijstand terechtkunnen. Dit zal ook betekenen dat de gemeente actief met huisartsen en voorlichting onder de bevolking aan de slag moet om. Ook zou de gemeente initiatief moeten nemen tot het oprichten van een monument voor alle asbestslachtoffers, een plek ter nagedachtenis aan mensen die vaak heel stil zwaar geleden hebben.
6. Bij die erkenning hoort ook uitkering uit een slachtofferfonds. De gemeente moet bij het rijk pleiten voor een verruiming van het asbestfonds dat nu nog alleen voor ex-werknemers en familie van Eternit bestaat.
7. Ten slotte vinden wij dat de gemeente nog heel wat te verhalen heeft op Eternit zelf. De gemeente moet maar eens beginnen om Eternit aansprakelijk te stellen voor de grote kosten die ze nu moet maken voor de noodzakelijke bestrijding van de Ramp. Immers de commissie stelt het duidelijk: Eternit hield de gemeente in een klemmende greep, door de gevaren van asbest stelselmatig te bagatelliseren.

Namens SP Hof van Twente
Anke Tiemens