Hengelo

Akzo Nobel dreigt met sluiting van de chloorfabriek in Hengelo. Een plan van de ondernemingsraad verzekert de werkgelegenheid én stopt de gevaarlijke chloortransporten, aldus Vincent Mulder en Ronald van Raak.

De afgelopen week sloegen werknemers en ondernemingsraad van Akzo Nobel in Hengelo alarm over dreigende plannen voor sluiting van de chloorfabriek. Datzelfde gebeurde vorig najaar in Delfzijl, toen Akzo daar liet weten dat serieus overwogen werd de chloorfabriek te sluiten. In Delfzijl staan daardoor 500 banen op het spel en in Hengelo zijn dat er nu minstens 300. Dit dreigement maakt onderdeel uit van een ´verdeel en heers´-tactiek van Akzo. Het bedrijf wil de druk opvoeren om zoveel mogelijk geld te slepen uit de onderhandelingen met minister Pronk over stopzetting van de chloortransporten.

Minister Pronk van Milieu beloofde voor het einde van deze kabinetsperiode te komen tot een resultaat in de onderhandelingen met Akzo Nobel over beëindiging van de chloortransporten door Nederland. De minister gaf begin dit jaar aan dat deze onderhandelingen moeizaam verlopen en sloot niet uit zelf via maatregelen Akzo te verbieden nog langer chloor te vervoeren. Ter compensatie heeft de minister 50 miljoen euro geboden.

Minstens twee maal per week rijden de chloortreinen dwars door dichtbevolkt Nederland. De chloortreinen van de Akzo fabrieken in Delfzijl, Hengelo en het Duitse Ibbenbüren vervoeren jaarlijks zo’n 50.000 ton chloor naar de Rotterdamse Botlek. Dit vervoer over spoor vormt één van de grootste bedreigingen voor de veiligheid in ons land. Een overgrote meerderheid van de gemeenten langs de chloortrein heeft zich tegenover het comité Rood sein voor de Chloortrein uitgesproken tegen de transporten.

Dat de chloorfabrieken in Delfzijl en Hengelo niet meer levensvatbaar zijn heeft niet te maken met de mogelijke stopzetting van de chloortrein, maar met de gebrekkige investeringen van Akzo. Immers, had het bedrijf niet al veel eerder moeten investeren in moderne installaties voor chloorproductie en verwerking en de productie van chloorvervangers? Nu werkt het nog steeds met sterk verouderde en milieuvervuilende fabrieken in Delfzijl (asbest) en Hengelo (kwik). Daar worden ook onrendabele overschotten geproduceerd, die over spoor naar Rotterdam moeten worden vervoerd, waar Akzo trouwens wel een moderne fabriek heeft gerealiseerd. Om de relatief oude fabrieken rendabel te houden worden de risico´s van een mogelijke chloorramp voor de 2,5 miljoen aanwonenden van de chloorspoorlijnen op de koop toe genomen.

Wie is aansprakelijk wanneer een chloorramp plaatsvindt? De recente rechtspraak over de Enschedese vuurwerkramp leert dat een bedrijf als Akzo dan niet te veel verweten kan worden: het werkt grotendeels binnen vergunningen. Ook de chloorvervoerders Railinfrabeheer en Raillion hebben vergunningen. Wat Akzo wel kan worden verweten is het nalaten van investeringen voor een veiliger productie en verwerking van chloor en het ontwikkelen van chloorvervangers. Veel meer aandacht zou moeten worden besteedt aan het ontwikkelen van een milieuvriendelijk, veilig productiealternatief. Dit alternatief wordt nu wél aangedragen door de ondernemingsraad van het bedrijf: de electrolyse-membraantechnologie. Bij dit alternatieve procedé wordt het gevaarlijke chloorgas meteen omgezet in een minder gevaarlijk chloorproduct. Op deze wijze krijgt Hengelo een moderne chloorfabriek en worden de chloortransporten overbodig.

In de Hengelose politiek hebben de PvdA en Groenlinks in de verkiezingscampagnes de stoere stelling ingenomen dat Akzo maar uit Hengelo zou moeten verdwijnen, vanwege de chloortransporten en de belemmeringen die het bedrijf vormt voor de ontwikkelingen van het Hart van Zuid. PvdA en GroenLinks spelen de Akzo-top in de kaart, die nu makkelijk kan kiezen voor de optie van sluiting van het Hengelose bedrijf. Hiermee laten ze de meer dan 300 werknemers van de chemieafdeling in de kou staan. Inmiddels heeft de provincie Overijssel samen met de provincie Groningen al gepleit voor het verplaatsen van de chloorproductie van Hengelo naar Delfzijl.

Goede lering is in dit verband te trekken uit de geschiedenis van de Eternitfabriek in Goor.

Daar was het na acties van de SP duidelijk dat de productie van het levensgevaarlijke asbest moest stoppen. De Eternitdirectie dreigde daarop de fabriek te sluiten. Toen onder druk van de acties asbestproductie toch werd verboden koos Eternit eieren voor haar geld en kwam het bedrijf in korte tijd met een alternatief asbestvrij product. Evenals in het geval van Eternit moeten de Hengelose politiek en de minister voet bij stuk houden en doen wat in het belang is van de veiligheid van 2,5 miljoen mensen langs het chloorspoor: het vervoer en de opslag van chloor verbieden en Akzo er toe zetten te doen wat in het belang is van haar werknemers: investeren in moderne fabrieken in plaats van dreigen met sluiten.

Vincent Mulder, SP Hengelo

Ronald van Raak, comité Rood sein voor de Chloortrein