Hengelo

Onder belangstelling van meer dan 50 mensen gingen politici en een vakbondsman op maandag 19 februari met elkaar in debat over de toekomst van de NS.

In de zaal van het Industriemuseum 't Heim in Hengelo trapte Harry van Bommel, Tweede kamerlid voor de SP af met de SP visie over de Nederlandse Spoorwegen. Hij gaf aan, dat het verreweg het beste zou zijn als de NS weer een overheidsbedrijf zou worden. "Alleen op die manier kunnen de groeiende wensen van de politiek met betrekking tot de kwaliteit van de dienstverlening van de NS daadwerkelijk worden uitgevoerd. Nu kan dat niet, omdat een bedrijf als de NS als doelstelling heeft winst te maken en daarom minder investeert in bijvoorbeeld nieuw materieel, het bezetten van de loketten en andere zaken die voor de klant van belang zijn".

Hubert Vankan, bestuurder van de grootste vakbond onder het rijdende personeel (VVMC) ging vervolgens met name in op de gevolgen van het welbekende "rondje om de kerk" voor het personeel. Hij betoogde dat bewezen is dat als mensen vaak hetzelfde stuk moeten reizen er een routine optreedt die slecht is voor zowel het personeel als de reizigers. "Als je 100 keer langs hetzelfde sein komt en het staat op groen, dan is de kans dat je bij de 101-ste keer - als hij op rood staat - wel doorrijdt, heel erg groot. Daarbij komt dat je te maken krijgt met vaak dezelfde passagiers en dus ook met dezelfde agressievelingen".

Gerard Relker, statenlid van Overijssel voor de PvdA ziet ook veel voordelen aan het ingezet worden op hetzelfde traject. "Op die manier kun je ook iets doen aan klantenbinding. Als elke ochtend dezelfde persoon instapt met een OV-kaart en hij is hem een keer vergeten, dan kun je hem toch laten instappen. Met een onbekende doe je dat niet zonder kaartje".

Vankan: "Impasse tussen NS en personeel is heel groot: zelfs bureau Andersen trekt zich terug".

Dat de agressiviteit in de treinen een groot probleem is illustreerde Vankan door aan te geven dat het beroep van conducteur gevaarlijker is dan dat van politie-agent. Het principe-akkoord (waar het rondje om de kerk een onderdeel van is) dat tussen de NS en bonden is afgesloten en een vervolg is op het afgesloten basisakkoord, is in februari aan de vakbondsleden voorgelegd. De VVMC liep in januari al van de onderhandelingstafel weg maar heeft het principeakkoord toch aan haar leden voorgelegd. Vankan verwacht dat deze het akkoord massaal zullen verwerpen. Vervolgens is de vraag wat de uitslag is van onder andere de ledenraadpleging van FNV Bondgenoten en welke invloed het rijdende personeel hier krijgt op de uitslag.

"De impasse die nu ontstaan is, is levensgroot", zegt Vankan. "Daar komen we niet meer uit aan de onderhandelingstafel. De politiek volgt alles wel, maar ook zij hebben hun beurt om in te grijpen voorbij laten gaan". Vankan pleit nu voor het samenstellen van een commissie van wijzen die de impasse moet doorbreken. De VVMC wordt daarin gesteund door de Tweede kamerfraktie van de SP. Hoe groot de impasse met betrekking tot de invulling van de principe-akkoord wel is wordt duidelijk als Vankan meldt, dat het organisatieadviesbureau Andersen heeft bericht zich in de huidige situatie terug te trekken als het bureau dat principe-akkoord voor het personeel moet gaan begeleiden. "Andersen heeft altijd als voorwaarde gesteld, dat er draagvlak onder het personeel moet zijn. Kennelijk zien zij in, dat dat er niet is", vertelde Vankan.

De mensen achter de tafel waren het met elkaar over eens, dat de klant in het openbaar vervoer weer koning moet worden. Hubert Vankan vertelde welke eisen de VVMC daarvoor op tafel wil leggen: "De gebruiksvergoeding die de NS aan de Staat moet betalen voor de rails moet door de NS ingezet worden voor duurzame investeringen. Daarbij moet dan in de nieuwe concessiewet worden vastgelegd, dat op elke trein minimaal een machinist en een conducteur aanwezig is. En voordat er verder wordt gegaan met het aanbesteden van bepaalde niet winstgevende trajecten, moet eerst een grondige evaluatie van Syntus in de Achterhoek en Noordnet in Groningen plaatsvinden".

Eric Meijer, lid van het Europese Parlement , tevens EU rapporteur met betrekking tot de gevolgen van liberalisering van de vervoersmarkt, zette de discussie in een breder europees perspectief, waarin de grote vervoersmaatschappijen wachten op de grote overnames. De liberalisering van het openbaar vervoer leidt aantoonbaar tot verslechterde vervoerssituaties voor de passagiers, met name bij de minder rendabele trajecten.

Na het ingaan op enkele van de vele vragen uit de zaal werd de avond door discussieleidster Karin Friesendorp afgesloten.